مهندسی عمران و سازه

تعدیل معکوس ، یکی از مفاهیم مهم و در عین حال کمتر شناخته‌شده در مدیریت هزینه‌های پروژه‌های عمرانی است که به‌ویژه در شرایط اضافه شدن کار جدید به پیمان اهمیت زیادی پیدا می‌کند  .

تعدیل معکوس چیست؟

وقتی در جریان اجرای پروژه، کاری جدید به پروژه اضافه می‌شود که در برآورد اولیه قرارداد لحاظ نشده، باید قیمت آن به نحوی محاسبه شود که با شرایط اولیه قرارداد هم‌راستا باشد. در اینجا از تعدیل معکوس استفاده می‌شود.

مکانیزم تعدیل معکوس:

• ابتدا هزینه اجرای کار جدید بر اساس قیمت‌های روز برآورد می‌شود.
• سپس این قیمت روز به کمک شاخص‌های تعدیل، به قیمت زمان انعقاد قرارداد بازگردانده می‌شود (برخلاف روند عادی تعدیل که قیمت پایه را به قیمت روز می‌رسونه).
• در نهایت، مثل سایر آیتم‌های پیمان، این عدد با استفاده از شاخص‌های دوره اجرای کار، مجدداً تعدیل می‌شود. 

چه زمانی تعدیل معکوس کاربرد دارد؟

• وقتی کار جدیدی (نه افزایش مقدار یک آیتم قبلی) به پیمان اضافه می‌شود.
• این کار جدید ممکن است در فهرست‌بهای منضم به پیمان وجود داشته باشد یا نداشته باشد.

انواع کارهای جدید از نظر تعدیل معکوس

1- کار جدید موجود در فهرست‌بها:

اگر آیتمی در فهرست‌بها هست ولی مقدارش در برآورد اولیه صفر بوده یا دیده نشده، قیمت مشخص است. مثل وقتی که مقدار بتن‌ریزی افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، کارفرما فقط باید سقف مجاز افزایش مقادیر (25? مبلغ اولیه پیمان) رو رعایت کنه.

2- کار جدید غیر موجود در فهرست‌بها:

وقتی کاری اصلاً در فهرست‌بهای پیمان نیامده (مثل کاشت میلگرد با چسب)، پیمانکار باید: 

قیمت اجرای آن را بر اساس شرایط روز و با آنالیز قیمت ارائه کند. 

آنالیز باید شامل: دستمزد نیروی انسانی، مواد و مصالح، حمل‌ونقل، ابزار و ماشین‌آلات باشد.

فقط ضریب بالاسری به قیمت جدید اعمال می‌شود.

هدف از تعدیل معکوس چیه؟

هم‌راستا کردن هزینه‌های جدید با مبنای اولیه قرارداد.

جلوگیری از اختلافات مالی بین پیمانکار و کارفرما.

حفظ عدالت در پرداخت‌ها.

کنترل سقف مجاز افزایش مقادیر پیمان.

 نکته مهم:

تعدیل معکوس یک بخشنامه مستقل نداره، ولی مبنای قانونی اون از:

 ماده 29 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311)

 و بخشنامه شماره 173073/101 مورخ 1382/09/15 گرفته شده.

 

اگردوستداری بیشتر درباره تعدیل معکوس بدونی، بخشنامه‌ها و نمونه‌های واقعی ببینی و با ابزارهای اجرایی کار کنی، بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان از آکادمی عمران در دسترسه. برای مشاهده نمونه آموزش تعدیل معکوس بر روی لینک زیر کلیک کنید:
 

https://www.aparat.com/v/b965vy4

آموزش نظارت و اجرای ساختمان در حوزه مهندسی عمران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این مهارت‌ها به مهندسان عمران کمک می‌کنند تا بتوانند پروژه‌های ساختمانی را به طور موثر و با کیفیت بالا مدیریت و اجرا کنند. دانش اصول طراحی سازه، مکانیک خاک و پی تنها بخشی و به طور کلی تمامی مراحل ساختمان سازی از نیازمندی‌هایی هستند که مهندسان باید آگاهی کافی از آنها داشته باشند. 

بسیاری از مهندسان به ویژه در مراحل ابتدایی کار، با چالش‌های زیادی در زمینه انتقال تجربیات و یادگیری عملی روبه‌رو هستند. سیستم‌های آموزشی سنتی ممکن است نتوانند تمامی جنبه‌های مورد نیاز برای یادگیری عمیق را پوشش دهند. در این راستا، آموزش نظارت ساختمان همراه با اجرای اصولی به شکل یک دوره جامع و همه‌جانبه می‌تواند اثرگذار باشد. 

آکادمی عمران یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه است که دوره‌ای تحت عنوان "آموزش نظارت و اجرای ساختمان" با رویکردهای تئوری و عملی ارائه می‌دهد. این دوره با استفاده از فیلم‌های کارگاهی و منابع معتبر، تمامی مهارت‌ها و دانش‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار و ارتقای شغلی را در اختیار دانشجویان و مهندسان قرار می‌دهد. با شرکت در این دوره، مهندسان عمران می‌توانند تجربه‌های عملی را به سرعت کسب کنند و با چالش‌های دنیای واقعی آشنا شوند. 

در نهایت، اگر شما به دنبال پیشرفت و موفقیت در زمینه اجرای ساختمان هستید، استفاده از دوره‌های آموزشی معتبر و تجربی مانند دوره‌های آکادمی عمران می‌تواند راهی موثر برای کسب مهارت‌ها و دانسته‌های لازم باشد.

تعدیل در لغت به معنای برابر کردن و متناسب‌سازی است. در قراردادهای پیمانکاری، تعدیل به فرآیند به‌روزرسانی قیمت‌ها بر اساس نوسانات بازار گفته می‌شود. این تغییرات معمولاً به دلیل افزایش هزینه‌هایی مانند دستمزد کارگران، قیمت مصالح و اجاره ماشین‌آلات رخ می‌دهد. مطابق با نشریه 289 سازمان برنامه و بودجه، تعدیل به‌منظور تنظیم هزینه‌های پیمان با شرایط واقعی بازار صورت می‌گیرد. در این فرآیند، صورت وضعیت تعدیل بر اساس شاخص‌های اعلام‌شده تهیه شده و مبلغ قرارداد با نرخ‌های جدید تطبیق داده می‌شود.

اولین بخشنامه تعدیل در سال 1356 صادر شد و پس از انقلاب، بخشنامه‌های متعددی برای اجرای آن تدوین گردید. در حال حاضر، بخشنامه 101/173073 مورخ 1382/09/15 مبنای پرداخت تعدیل در قراردادهای مشمول است. همچنین، دستورالعمل تعدیل با هدف تعیین نحوه محاسبه تغییرات قیمت در طول اجرای پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آموزش تعدیل نویسی

آموزش تعدیل نویسی به پیمانکاران و کارفرمایان کمک می‌کند تا با روش‌های محاسبه تعدیل، شاخص‌های تعدیل و نحوه تهیه صورت وضعیت تعدیل آشنا شوند. در این آموزش، مباحثی مانند نحوه اعمال ضریب تعدیل، تحلیل شاخص‌های دوره‌ای و تنظیم مدارک مربوط به تعدیل بررسی می‌شود.

صورت وضعیت نویسی به فرآیند تهیه و ارائه مستندات مالی مربوط به پیشرفت پروژه‌های ساختمانی اشاره دارد. این مستندات ابزارهای حیاتی برای برقراری ارتباط مالی بین پیمانکاران و کارفرمایان محسوب می‌شوند و شامل اطلاعاتی نظیر میزان پیشرفت کار، هزینه‌ها، و تغییرات پروژه هستند. یادگیری اصول صورت وضعیت نویسی برای مهندسان دفتر فنی بسیار ضروری است، زیرا این مهارت می‌تواند به افزایش درآمد و تضمین امنیت شغلی در شرایط اقتصادی ناپایدار کمک کند.

متأسفانه، در بسیاری از دانشگاه‌ها به طور کافی به آموزش این مهارت توجه نمی‌شود. حتی پس از فارغ‌التحصیلی از بهترین دانشگاه‌ها، مهندسان تازه‌کار باید به دنبال یادگیری اصولی و آموزش صورت وضعیت نویسی باشند تا در بازار کار موفق شوند. 

برای نوشتن یک صورت وضعیت، ابتدا باید اطلاعات مربوط به پیشرفت فیزیکی کار، مصارف مالی روزانه، تغییرات ایجاد شده در پروژه و هزینه‌های مربوط به آن را جمع‌آوری کرد. سپس این اطلاعات باید به صورت گزارشی دقیق و مطابق با استانداردهای شناخته شده و توافقات با کارفرما تهیه شود. نگارش یک صورت وضعیت نیاز به دقت و تجربه دارد تا تمامی جوانب پروژه به نحو احسن مورد بررسی و بیان قرار گیرد.

خوشبختانه، مجموعه آکادمی عمران دوره آموزشی تحت عنوان "آموزش متره، برآورد و صورت وضعیت نویسی" فراهم کرده است که شامل تمامی مباحث کلیدی برای ورود به بازار کار و ارتقاء شغلی می‌باشد. این دوره می‌تواند برای هر مهندسی که در جستجوی توسعه مهارت‌های خود است، بسیار مفید واقع شود.

در دهه اخیر، توجه بسیاری به تدوین صورت وضعیت تعدیل در زمینه مهندسی و اجرای پروژه‌های عمرانی جلب شده است. این مهارت برای مهندسان کارآمد دفتر فنی بسیار حائز اهمیت و حیاتی است، زیرا تأثیرات تورم و نوسانات قیمت‌ها بر هزینه‌ها و سودآوری پروژه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 

آموزش تعدیل صورت وضعیت ارزش زیادی دارد و مهندسان را در مدیریت مالی پروژه‌ها یاری می‌رساند، زیرا قراردادهای پروژه‌های عمرانی بیشترا به تعدیل می‌پردازند و شناخت اصول و روش‌های محاسبه تعدیل اساسی است. آموزش دقیق تعدیل‌های مختلف مانند تعدیل کارکرد و تعدیل ارزی برای مهندسان دفتر فنی بسیار حیاتی است و امکان آشنایی کامل با جوانب تعدیل‌ها و استفاده صحیح از آن‌ها را فراهم می‌کند.

خوشبختانه مجموعه و سایت آکادمی عمران دوره ای را تحت عنوان آموزش جامع محاسبه تعدیل در اختیار شما قرار داده است. این دوره برای مهندسان دفتر فنی برای موفقیت در حرفه‌ی خود و همچنین مهندسانی که قصد ورود به این بازار کار را دارند، بسیار مفید خواهد بود.