مهندسی عمران و سازه

یکی از مهم‌ترین مراحل اجرایی هر پروژه ساختمانی، انجام دقیق متره و برآورد ساختمان است. متره به معنای محاسبه مقدار مصالح مصرفی در پروژه، و برآورد به معنای محاسبه هزینه اجرای آن بر اساس قیمت روز مصالح و خدمات است. دقت در این مرحله می‌تواند از بروز کسری بودجه یا تأخیر در اجرا جلوگیری کند.

مهندسین دفتر فنی، مترورها و حتی کارفرمایان باید با اصول متره و برآورد آشنایی کافی داشته باشند. این فرآیند شامل اندازه‌گیری دقیق آیتم‌هایی چون بتن‌ریزی، اسکلت، نازک‌کاری و تاسیسات است که هر کدام بر اساس فهرست‌بهای سالانه قیمت‌گذاری می‌شوند.

برای یادگیری قدم‌به‌قدم متره‌برداری، آشنایی با نحوه تهیه صورت‌وضعیت و کار با فایل‌های Excel و نرم‌افزارهای متره، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله جامع از آکادمی عمران را بخوانید:

https://academyofcivil.com/blog/quantity-estimation/

برای بازسازی خانه در ایران، بسته به نوع تعمیرات، ممکن است نیاز به اخذ مجوز از شهرداری باشد. البته فرایند و شرایط اخذ مجوز بازسازی خانه در هر شهر متفاوت است.
تعمیرات به دو دسته تقسیم می‌شوند: اساسی و غیر اساسی

تعمیرات اساسی شامل تغییرات ساختاری مانند جابجایی دیوارهای باربر، تغییر در نقشه معماری، یا بازسازی نمای خارجی ساختمان است. برای این نوع تعمیرات، اخذ مجوز از شهرداری الزامی است. مراحل اخذ مجوز شامل مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک شهر، تکمیل فرم‌های مربوطه، بازدید کارشناس از محل، و بررسی مدارک توسط معاونت شهرسازی می‌باشد. مدت زمان صدور مجوز برای تعمیرات اساسی در تهران معمولاً بین 2 تا 7 روز کاری است.

تعمیرات غیر اساسی مانند تعویض کاشی‌ها، رنگ‌آمیزی، یا نصب تجهیزات جدید، در صورتی که به ساختار اصلی ساختمان آسیب نرسانند، معمولاً نیاز به مجوز ندارند. اما در برخی موارد خاص، ممکن است شهرداری درخواست مجوز کند.

مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز بازسازی شامل اصل و کپی سند مالکیت، شناسنامه و کارت ملی مالک یا وکیل قانونی، فیش نوسازی، و در صورت وجود، پایان کار یا جواز قبلی می‌باشد.

هزینه‌های مربوطه بسته به نوع تعمیرات و منطقه شهرداری متفاوت است و معمولاً شامل عوارض شهرداری و هزینه‌های مربوط به خدمات فنی می‌شود.

در صورت انجام بازسازی بدون مجوز، شهرداری می‌تواند اقدامات قانونی از جمله جریمه یا توقف کار را اعمال کند. بنابراین، پیش از شروع هرگونه بازسازی، توصیه می‌شود با شهرداری منطقه خود مشورت کرده و در صورت نیاز، مجوزهای لازم را اخذ نمایید.

تعدیل معکوس ، یکی از مفاهیم مهم و در عین حال کمتر شناخته‌شده در مدیریت هزینه‌های پروژه‌های عمرانی است که به‌ویژه در شرایط اضافه شدن کار جدید به پیمان اهمیت زیادی پیدا می‌کند  .

تعدیل معکوس چیست؟

وقتی در جریان اجرای پروژه، کاری جدید به پروژه اضافه می‌شود که در برآورد اولیه قرارداد لحاظ نشده، باید قیمت آن به نحوی محاسبه شود که با شرایط اولیه قرارداد هم‌راستا باشد. در اینجا از تعدیل معکوس استفاده می‌شود.

مکانیزم تعدیل معکوس:

• ابتدا هزینه اجرای کار جدید بر اساس قیمت‌های روز برآورد می‌شود.
• سپس این قیمت روز به کمک شاخص‌های تعدیل، به قیمت زمان انعقاد قرارداد بازگردانده می‌شود (برخلاف روند عادی تعدیل که قیمت پایه را به قیمت روز می‌رسونه).
• در نهایت، مثل سایر آیتم‌های پیمان، این عدد با استفاده از شاخص‌های دوره اجرای کار، مجدداً تعدیل می‌شود. 

چه زمانی تعدیل معکوس کاربرد دارد؟

• وقتی کار جدیدی (نه افزایش مقدار یک آیتم قبلی) به پیمان اضافه می‌شود.
• این کار جدید ممکن است در فهرست‌بهای منضم به پیمان وجود داشته باشد یا نداشته باشد.

انواع کارهای جدید از نظر تعدیل معکوس

1- کار جدید موجود در فهرست‌بها:

اگر آیتمی در فهرست‌بها هست ولی مقدارش در برآورد اولیه صفر بوده یا دیده نشده، قیمت مشخص است. مثل وقتی که مقدار بتن‌ریزی افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، کارفرما فقط باید سقف مجاز افزایش مقادیر (25? مبلغ اولیه پیمان) رو رعایت کنه.

2- کار جدید غیر موجود در فهرست‌بها:

وقتی کاری اصلاً در فهرست‌بهای پیمان نیامده (مثل کاشت میلگرد با چسب)، پیمانکار باید: 

قیمت اجرای آن را بر اساس شرایط روز و با آنالیز قیمت ارائه کند. 

آنالیز باید شامل: دستمزد نیروی انسانی، مواد و مصالح، حمل‌ونقل، ابزار و ماشین‌آلات باشد.

فقط ضریب بالاسری به قیمت جدید اعمال می‌شود.

هدف از تعدیل معکوس چیه؟

هم‌راستا کردن هزینه‌های جدید با مبنای اولیه قرارداد.

جلوگیری از اختلافات مالی بین پیمانکار و کارفرما.

حفظ عدالت در پرداخت‌ها.

کنترل سقف مجاز افزایش مقادیر پیمان.

 نکته مهم:

تعدیل معکوس یک بخشنامه مستقل نداره، ولی مبنای قانونی اون از:

 ماده 29 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311)

 و بخشنامه شماره 173073/101 مورخ 1382/09/15 گرفته شده.

 

اگردوستداری بیشتر درباره تعدیل معکوس بدونی، بخشنامه‌ها و نمونه‌های واقعی ببینی و با ابزارهای اجرایی کار کنی، بیش از 30 ساعت آموزش حرفه‌ای ولی رایگان از آکادمی عمران در دسترسه. برای مشاهده نمونه آموزش تعدیل معکوس بر روی لینک زیر کلیک کنید:
 

https://www.aparat.com/v/b965vy4

آموزش نظارت و اجرای ساختمان در حوزه مهندسی عمران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این مهارت‌ها به مهندسان عمران کمک می‌کنند تا بتوانند پروژه‌های ساختمانی را به طور موثر و با کیفیت بالا مدیریت و اجرا کنند. دانش اصول طراحی سازه، مکانیک خاک و پی تنها بخشی و به طور کلی تمامی مراحل ساختمان سازی از نیازمندی‌هایی هستند که مهندسان باید آگاهی کافی از آنها داشته باشند. 

بسیاری از مهندسان به ویژه در مراحل ابتدایی کار، با چالش‌های زیادی در زمینه انتقال تجربیات و یادگیری عملی روبه‌رو هستند. سیستم‌های آموزشی سنتی ممکن است نتوانند تمامی جنبه‌های مورد نیاز برای یادگیری عمیق را پوشش دهند. در این راستا، آموزش نظارت ساختمان همراه با اجرای اصولی به شکل یک دوره جامع و همه‌جانبه می‌تواند اثرگذار باشد. 

آکادمی عمران یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه است که دوره‌ای تحت عنوان "آموزش نظارت و اجرای ساختمان" با رویکردهای تئوری و عملی ارائه می‌دهد. این دوره با استفاده از فیلم‌های کارگاهی و منابع معتبر، تمامی مهارت‌ها و دانش‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار و ارتقای شغلی را در اختیار دانشجویان و مهندسان قرار می‌دهد. با شرکت در این دوره، مهندسان عمران می‌توانند تجربه‌های عملی را به سرعت کسب کنند و با چالش‌های دنیای واقعی آشنا شوند. 

در نهایت، اگر شما به دنبال پیشرفت و موفقیت در زمینه اجرای ساختمان هستید، استفاده از دوره‌های آموزشی معتبر و تجربی مانند دوره‌های آکادمی عمران می‌تواند راهی موثر برای کسب مهارت‌ها و دانسته‌های لازم باشد.

تعدیل در لغت به معنای برابر کردن و متناسب‌سازی است. در قراردادهای پیمانکاری، تعدیل به فرآیند به‌روزرسانی قیمت‌ها بر اساس نوسانات بازار گفته می‌شود. این تغییرات معمولاً به دلیل افزایش هزینه‌هایی مانند دستمزد کارگران، قیمت مصالح و اجاره ماشین‌آلات رخ می‌دهد. مطابق با نشریه 289 سازمان برنامه و بودجه، تعدیل به‌منظور تنظیم هزینه‌های پیمان با شرایط واقعی بازار صورت می‌گیرد. در این فرآیند، صورت وضعیت تعدیل بر اساس شاخص‌های اعلام‌شده تهیه شده و مبلغ قرارداد با نرخ‌های جدید تطبیق داده می‌شود.

اولین بخشنامه تعدیل در سال 1356 صادر شد و پس از انقلاب، بخشنامه‌های متعددی برای اجرای آن تدوین گردید. در حال حاضر، بخشنامه 101/173073 مورخ 1382/09/15 مبنای پرداخت تعدیل در قراردادهای مشمول است. همچنین، دستورالعمل تعدیل با هدف تعیین نحوه محاسبه تغییرات قیمت در طول اجرای پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آموزش تعدیل نویسی

آموزش تعدیل نویسی به پیمانکاران و کارفرمایان کمک می‌کند تا با روش‌های محاسبه تعدیل، شاخص‌های تعدیل و نحوه تهیه صورت وضعیت تعدیل آشنا شوند. در این آموزش، مباحثی مانند نحوه اعمال ضریب تعدیل، تحلیل شاخص‌های دوره‌ای و تنظیم مدارک مربوط به تعدیل بررسی می‌شود.